Αλλά η θάλασσα επειδή ήξερε, είχε αρχίσει το τραγούδι της, το τραγούδι της που δεσμεύει και παρηγορεί..Κώστας Καρυωτάκης

ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ

Κώστας Καρυωτάκης

Ι

Η θάλασσα είναι η μόνη μου αγάπη. Γιατί έχει την όψη του ιδανικού. Και τ' όνομά της είναι ένα θαυμαστικό.

Δε θυμάμαι το πρώτο αντίκρισμά της. Χωρίς άλλο θα κατέβαινα από μια κορφή, φέρνοντας αγκαλιές λουλούδια. Παιδί ακόμα, εσκεπτόμουν το ρυθμό του φλοίσβου της. Ξαπλωμένος στην αμμουδιά, εταξίδευα με τα καράβια που περνούσαν. Ένας κόσμος γεννιόταν γύρω μου. Οι αύρες μού άγγιζαν τα μαλλιά. Άστραφτε η μέρα στο πρόσωπό μου και στα χαλίκια. Όλα μου ήταν ευπρόσδεκτα: ο ήλιος, τα λευκά σύννεφα, η μακρινή βοή της.

Αλλά η θάλασσα επειδή ήξερε, είχε αρχίσει το τραγούδι της, το τραγούδι της που δεσμεύει και παρηγορεί.

Είδα πολλά λιμάνια. Στοιβαγμένες πράσινες βάρκες επήγαιναν δώθε κείθε σαν εύθυμοι μικροί μαθητές. Κουρασμένα πλοία, με ονόματα περίεργα, εξωτικά, ύψωναν κάθε πρωί τη σκιά τους. Άνθρωποι σκεφτικοί, ώριμοι από την άλμη, ανέβαιναν σταθερά τις απότομες, κρεμαστές σκάλες. Άγρια περιστέρια ζυγίζονταν στις κεραίες.

Ύστερα ενύχτωσε. Μια κόκκινη γραμμή στον ορίζοντα, μόλις έβρισκε απάντηση στις ράχες των μεγάλων, αργών κυμάτων. Εσάλευαν σαν από κάποια μυστική, εσωτερική αιτία, και άπλωναν πλησιάζοντας, για να σπάσουν απαλά, βουβά. Όλα τ' άλλα -- ο ουρανός, τα βουνά αντίκρυ, το ανοιχτό πέλαγος -- ένα τεράστιο μαύρο παραπέτασμα.

ΙΙ

Έζησε κανείς θλιβερά πράγματα. (Σπίτια μαύρα, κλειστά. Αναιμικά, εξόριστα δέντρα του δρόμου. Η «μαντάμα» μετράει απογοητευμένη τις μάρκες της. Στην πλατεία οι λούστροι, κουρασμένοι να κάθονται, σηκώνονται και παίζουν μεταξύ τους. Ο νέος νομάρχης, με μονόκλ, επροσφώνησε τους υπαλλήλους. Δίπλα εξύπνησαν για να πάρουν το τρένο. Ποτά ανδρών 10 δρ., ποτά γυναικών 32,50 δρ.) Στον άνεμο ανοίγει ένα παράθυρο, κ' έρχεται μπροστά μας. Όλα ξεχνιούνται. Είναι εκεί, άσπιλη, απέραντη, αιώνια. Με το πλατύ της γέλιο σκεπάζει την ασχήμια της. Με τη βαθύτητά της μυκτηρίζει. Η ψυχή του εμπόρου πεθαμένη και περπατεί. Η ψυχή της κοσμικής κυρίας φορεί τα πατίνια της, η ψυχή του ανθρώπου λούζεται στην αγνότητα της θαλάσσης. Βρίσκει η νοσταλγία μας διέξοδο και ο πόνος μας την έκφρασή του.

ΘΑΛΑΣΣΑ

Μουσική - Στίχοι: Κώστας Μουντάκης
Ερμηνεία: Μελίνα Κανά

Μεσοπέλαγα αρμενίζω κι έχω πλώρα τον καημό
κι έχω την αγάπη πρύμα κι άλμπουρο τον χωρισμό

Θάλασσα, μη με διώχνεις μακριά
Χωρισμέ, μου ματώνεις την καρδιά

Την κορφή του Ψηλορείτη με παράπονο θωρώ
και με δάκρυα απ' την Κρήτη φεύγω κι αποχαιρετώ

Θάλασσα, μη με διώχνεις μακριά
Χωρισμέ, μου 'χεις κάψει την καρδιά

Μαύρη μοίρα το 'χει γράψει, να μακραίνω, να χαθώ
και να ζω μακριά απ' την Κρήτη κι από κείνη π' αγαπώ

Θάλασσα, μη με διώχνεις μακριά
Χωρισμέ, μου 'χεις κάψει την καρδιά


Θάλασσα (Μελίνα Κανά)





ΑΡΜΕΝΑΚΙ

Μουσική - Στίχοι: Παραδοσιακό
Ερμηνεία: Μελίνα Κανά

Αρμενάκι είμαι, κυρά μου, πάρε με,
πάρε με, έλα πάρε με...

Στείλε βάρκα να με πάρεις, πάρε με,
πάρε με, έλα πάρε με...

Άνοιξε την αγκαλιά σου, βάλε με,
βάλε με, έλα βάλε με...

Αρμενάκι (Μελίνα Κανά)




Θάλασσα

Στίχοι: Ελεάνα Βραχάλη
Μουσική: Μιχάλης Χατζηγιάννης
Πρώτη εκτέλεση: Μιχάλης Χατζηγιάννης

Αγκαλιά να με πάρεις θάλασσά μου εσύ
τη μπορώ την αρμύρα και ας είναι πληγή.
Γίνε δρόμος και μοίρα θάλασσά μου και πες
τι σημαίνουν οι λέξεις αλλά κι οι σιωπές.

Αν με ζητήσει κανείς
δεν υπάρχω εγώ γίναμε ένα να πεις.
Μέσα σου χάθηκα πια
απ το λίγο που ζω ας πνιγώ στα βαθιά.
Αν με ζητήσει κανείς
θάλασσα σώσε με κάτι να βρεις να τους πεις.

Μέσα στα κύματά σου να με κρύβεις εδώ
από ψέμα κι ανθρώπους πλημμυρίζει ο καημός.

Αν με ζητήσει κανείς
δεν υπάρχω εγώ γίναμε ένα να πεις.
Μέσα σου χάθηκα πια
απ το λίγο που ζω ας πνιγώ στα βαθιά.
Αν με ζητήσει κανείς
θάλασσα σώσε με κάτι να βρεις να τους πεις.


Θάλασσα - Μιχάλης Χατζηγιάννης




Θάλασσα πλατιά

Θάλασσα πλατιά
σ' αγαπώ γιατί μου μοιάζεις
θάλασσα βαθιά
μια στιγμή δεν ησυχάζεις
λες κι έχεις καρδιά
τη δικιά μου την μικρούλα την καρδιά

Όνειρα τρελά
που πετούν στο κύμα πάνω
φτάνουν στην καρδιά
και τα νιάτα μας ξυπνάνε
όνειρα τρελά
και οι πόθοι φτερουγίζουν σαν πουλιά

Έχω έναν καημό
που με τρώει γλυκά και με λιώνει
έχω ένα καημό θα 'ρθω να στον πω
αδερφή μου εσύ θάλασσα που σ' αγαπώ

Κύματα πουλιά
στα ταξίδια σας που πάτε
τα αλαργινά
την κρυφή μου λύπη πάρτε
κι απο 'κει μακριά
να μου φέρετε κι εμένα τη χαρά





mar extenso

oh mar extenso
te amo porque te pareces a mi
oh mar profundo
no te calmas ni por un solo momento
y como tienes un corazón
mi propio corazoncito (mi propio pequeño corazon)

sueños locos
que vuelan en una ola
que alcanzan el corazon
i despiertan tu juventud
sueños locos
y pasiones revolotean como pájaros

tengo un deseo
que me molesta y toma mi tiempo
tengo un deseo
vendré para decírtelo
oh hermana mia, tu mar, que yo quiero

pájaros agitados
en los dias tu vas
en los dias distantes
tomas mis desgracias
y te las llevas lejos de aqui
y me traes gozo tambien


Μάνος Χατζιδάκης-Θάλασσα Πλατειά






Όταν σωπαίνει η θάλασσα

Στίχοι: Μη διαθέσιμο
Μουσική: Μη διαθέσιμο
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Σκουλάς

Όταν σωπαίνει η θάλασσα
και ο ουρανός κοιμάται
πιάνω ρωτά τ΄αστέρια του
να δω ποιος με θυμάται

Όμως κανένα δε μιλά
σαν να μη με γνωρίζει
μένουν όλα σιωπηλά
και ούτε ένα δε δακρύζει

Όταν τ' αστέρια σβήνουνε
και ο ουρανός ξυπνάει
πιάνω ρωτώ τα σύννεφα
να δω ποιος με ξεχνάει

Όμως κανένα δε μιλά
σαν να μη με γνωρίζει
μένουν όλα σιωπηλά
και ούτε ένα δε δακρύζει

Όταν σωπαίνει η θάλασσα
και ο ουρανός κοιμάται
μένει η ψυχή μου ξάγρυπνη
και όπου ποθεί θυμάται


ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΟΥΛΑΣ- Όταν Σωπαίνει η Θάλασσα




Θάλασσα του πρωϊού

Στίχοι: Κωνσταντίνος Καβάφης
Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Πρώτη εκτέλεση: Αλκίνοος Ιωαννίδης

Εδώ ας σταθώ.Κι ας δω κ΄εγώ τη φύσι λίγο.
Θάλασσα του πρωϊού και ενέφελου ουρανού
λαμπρά μαβιά και κίτρινη όχθη όλα
ωραία και μεγάλα φωτισμένα.

Εδώ ας σταθώ.Κι ας γελασθώ που βλέπω αυτά
(τα ΄δα αλήθεια μια στιγμή σα πρωτοστάθηκα)
και όχι κ΄ εδώ τες φαντασιές μου,
τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής



Morning Sea

Let me stop here. Let me, too, look at nature awhile.
The brilliant blue of the morning sea, of the cloudless sky,
the shore yellow; all lovely,
all bathed in light

Let me stand here. And let me pretend I see all this
(I actually did see it for a minute when I first stopped)
and not my usual day-dreams here too,
my memories, those sensual images.


Θάλασσα του Πρωιού - K. Kαβάφης




Μια θάλασσα μικρή

Στίχοι: Διονύσης Σαββόπουλος
Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Διονύσης Σαββόπουλος
Άλλες ερμηνείες: Διονύσης Σαββόπουλος
& Αλέκα Κανελλίδου,Γιώργος Νταλάρας

Μια θάλασσα μικρή,
μια θάλασσα μικρή
είναι το καλοκαίρι μου,
ο έρωτάς μου, ο πόνος μου

Μια θάλασσα μικρή
στα δυο σου μάτια φέγγει
κάθε πρωί

Μια θάλασσα μικρή
στο δάκρυ στο τραγούδι,
στο κάθε σου φιλί
Μια θάλασσα μικρή

Μια θάλασσα μικρή,
μια θάλασσα μικρή
και στη γωνιά η στάμνα μου
για ένα καλοκαίρι
ήσουνα εσύ

Σε τραγουδούσα εγώ
σαν τις χορδές του ανέμου
στα μαύρα σου μαλλιά

Σ' ακολουθούσα εγώ
σαν το ψηλό χορτάρι
τον άνεμο
Σε τραγουδούσα εγώ

Μια θάλασσα μικρή,
μια θάλασσα μικρή
πικρά σ' αποχαιρέτησε,
σε περιμένει
Μια θάλασσα μικρή


Dionysis Savvopoulos - Mia thalassa mikri




ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Στίχοι: Ερρίκος Θαλασσινός
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Πρώτη εκτέλεση: Βίκυ Μοσχολιού
Άλλες ερμηνείες: Δήμητρα Γαλάνη
Χαρούλα Αλεξίου & Μαρινέλλα

Τον ήλιο είχες αγκαλιά
βασιλικό στο χέρι
και προς το μέρος της καρδιάς
κάτασπρο περιστέρι.

Πέρα από τη θάλασσα, πέρα από τα δάση
βρήκα την αγάπη μου που την είχα χάσει.
Πέρασαν τα όνειρα, πέρασαν τα πάθη
έλαμψε σαν άνοιξη η δική σου αγάπη.

Το Μάη είχες στα μαλλιά
γαρίφαλο στα χείλη
στα μάτια και στο μέτωπο
την ομορφιά τ' Απρίλη.


Beyond the reaches of the sea

The sun you had him in your arms
basil at your fingers
and on the side of your heart
a pure white pigeon.

Beyond the reaches of the sea beyond the side of forests
I found my love whom I had lost.
Long ago gone are the dreams, long gone is the pathos
and your love shone brightly like the spring.

You held May on your hair
carnation on your lips
on your eyes and forehead
the loveliness of April.

Από το άλμπουμ ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΠΟΣΟ Σ ΑΓΑΠΩ
Α' εκτέλεση: Βίκυ Μοσχολιού στην ταινία
του Ντίνου Δημόπουλου «ΚΑΤΗΓΟΡΩ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ», το 1965.

Both the song and the singer are great,
but a whole minute is missing thanks to the film's director.
Composer: Giannis Markopoulos
Lyrics: Errikos Thalassinos.
(From the film "Katigoro tous anthropous".)


Vicky Mosholiou - Pera apo ti thalassa (1966)




Eleni Tsaligopoulou - Thalassografia


Eleni Tsaligopoulou and her own mystical version
of "Thalassografia", a song originally by Dionisis Savvopoulos




O Mare e Tu, The Sea and You - Andrea Bocelli & Dulce Pontes




Os regalo un poco de mar





El mar de tu sentir - Vicente Amigo, Jose Parra

Η θάλασσα είναι η μόνη μου αγάπη
Γιατί έχει την όψη του ιδανικού
Και τ' όνομά της είναι ένα θαυμαστικό